kore savaşı, 25 haziran 1950’de kuzey kore’nin 38. paralelin güneyine saldırmasıyla başladı. bu saldırı, kuzey kore’nin komünist bir rejimle güney kore’yi ele geçirme çabasını temsil ediyordu. kuzey kore, sovyetler birliği ve çin tarafından desteklenirken, güney kore ise birleşmiş milletler (bm) ve özellikle amerika birleşik devletleri (abd) tarafından desteklendi.
savaşın nedenleri ve gelişimi:
• ikinci dünya savaşı’nın ardından kore yarımadası, kuzeyde sovyetler birliği ve güneyde abd kontrolünde ikiye bölündü.
• kuzey kore lideri kim il-sung, yarımadayı birleştirmek için güney kore’ye saldırı düzenledi.
• bm, kuzey kore’nin saldırısını kınayarak bir müdahale gücü oluşturdu. 21 ülke bu güce asker gönderdi; türkiye de bu ülkeler arasında yer aldı.
türkiye’nin rolü:
türkiye, 1950 yılında kore savaşına tugay seviyesinde bir birlik gönderdi. türk tugayı, savaş sırasında kunuri muharebesi başta olmak üzere birçok önemli çatışmada görev aldı. gösterdikleri cesaret ve başarı, türkiye’nin nato üyeliğine kabul edilmesinde önemli bir faktör oldu.
savaşın sona ermesi:
savaş, 27 temmuz 1953’te panmunjom ateşkes anlaşması ile sona erdi. ancak bu anlaşma, iki kore arasında resmi bir barış sağlanmadı; teknik olarak savaş hâlâ devam ediyor. kore yarımadası bugün de kuzey ve güney olarak ikiye bölünmüş durumda.
kore savaşının etkileri:
• soğuk savaş döneminin ilk büyük çatışması olarak, doğu ve batı blokları arasındaki gerilimi artırdı.
• birleşmiş milletler’in uluslararası bir askeri güç olarak etkinliğini ortaya koydu.
• türkiye’nin uluslararası arenada önem kazanmasına ve nato’ya katılımına zemin hazırladı.
kore savaşı, sadece askeri bir çatışma değil, aynı zamanda soğuk savaş döneminin ideolojik ve politik mücadelesinin bir yansımasıydı. savaş, türkiye için de tarihsel bir dönüm noktası oldu ve uluslararası ilişkilerde yeni bir sayfa açtı.